Franse wijnen

Samen met Italië vecht het land ieder jaar weer voor de eerste plaats als 's werelds grootste wijnproducent. Ieder jaar weer brengt Frankrijk zo'n 7 tot 8 miljard flessen wijn op de markt uit de ruim 850.000 hectare aan wijngaarden. Na Spanje is Frankrijk het land met de grootste oppervlakte aan wijngaarden. 

Franse wijn, daar kunt u alle kanten mee op. Van frisse witte wijn tot stevige tannine rijke rode wijn en van delicaat mousserend tot zoete dessert wijn. Het totale pakket van Franse wijnen biedt voor ieder wat wils. Voor iedere gelegenheid en in elk seizoen. Zoekt u een mooie aperitief bubbel voor een kerstdiner of een heerlijk frisse rosé voor een zomerse BBQ? Dan denken wij in deze voorbeelden gelijk aan een mooie Champagne van Veuve Clicquot en aan de mooie Provençaalse AIX rosé of MIP rosé.

 Geschiedenis van Franse wijn

De Franse wijnbouw startte in de 6e eeuw voor Christus. De Grieken plantten de allereerste druivenstokken rondom de stad Marseille, in het zuiden van Frankrijk. Rond de 2e eeuw voor Christus ontwikkelden de Romeinen de Franse wijnbouw verder. Zij waren verantwoordelijk voor de verspreiding van de druiven naar de rest van het Franse land en Europa. De Franse wijnbouw kwam stil te liggen na de val van het Romeinse rijk rond 476 na Christus.

Tijdens de regeringsperiode van Karel de Grote rond de 9e eeuw werd de wijnbouw weer opgestart. Hij liet nieuwe kloosters bouwen en de monniken experimenteerden met wijntechnieken in hun eigen wijngaarden. De opkomst van de middenklasse en de groter wordende Franse steden zorgden voor een hernieuwde passie voor de Franse wijnen. Deze wijnen werden tot ver over de Franse grenzen gewaardeerd en tijdens de 15e en de 16e eeuw werden deze wijnen de belangrijkste exportproducten van Frankrijk. Er was veel handel in wijnen met landen als Nederland en Engeland en de Engelsen kozen voornamelijk voor de wijnen uit de Bordeaux, een gebied dat ooit aan de Engelsen toebehoorde. De Nederlanders kozen voor wijnen afkomstig uit zowel de Bordeaux als de Bourgogne. Het hertogdom Bourgogne besloeg in die tijd delen van de huidige Bourgognestreek, maar ook van Nederland en Vlaanderen. 

De Franse wijnbouw ontwikkelde zich in een stroomversnelling en er werd geëxperimenteerd met verschillende nieuwe soorten wijn, druivenrassen en manieren om de wijn op te slaan. Dom Pérignon (1639 – 1715), een monnik, was een van de vernieuwende wijnmakers. Hij ontdekte de mousserende champagne. Tevens werd door de Fransen het classificatiesysteem uitgevonden voor wijnen afkomstig uit de Bordeaux. Oorspronkelijk vonden de Portugezen de wijnwetgeving uit, maar de Fransen ontwikkelden deze wetgeving naar een internationaal niveau. In het jaar 1935 breidde men dit systeem uit met de AOC-classificatie (Appellation D'Origine Controlèe). Dit systeem geldt tegenwoordig nog steeds wat betreft de indeling van wijnen in kwaliteitsklassen.

Tot in de tweede helft van de 19e eeuw hadden de Franse wijnmakers succes. Mede door de industrialisatie werd het mogelijk om technische vernieuwingen door te voeren in de wijnmakerij. De stoomboot en de stoomtrein werden uitgevonden en maakten het mogelijk om wijnen te vervoeren. Rond het jaar 1868 trof een zware druifluisepidemie de Franse regionen. Deze Amerikaanse versie van de schadelijke druifluis was een ziekte waar de Franse druiven niet tegen waren bestand. Naast Frankrijk werden tevens andere Europese landen getroffen en wijnbouwgronden werden vernietigd. Hierdoor vertrokken veel Franse wijnboeren naar de nieuwe Europese kolonies in het zuiden van Amerika en in Australië. Hier startten zij nieuwe bedrijven op. Voornamelijk door het enten van druifstokken op onderstammen van Amerikaanse afkomst kon men een druif telen die resistent was tegen druifluis. 

Tijdens de 20e was er sprtake van veel concurrentie van de Franse wijnen. Er kwamen steeds meer wijnen uit de Nieuwe Wereld op de markt. Landen uit deze Nieuwe Wereld waren Zuid-Afrika, maar ook Chili en Argentinië. De Franse wijnboeren voelden zich genoodzaakt te investeren in het ontwikkelen van nieuwe wijnsoorten. Zo gingen veel boeren over op het laten rijpen van wijnen in vaten van roestvrij staal. Frankrijk staat tegenwoordig nog steeds aan de top wat betreft het maken van goeden wijnen, mede door het combineren van eeuwenoude kennis met moderne technieken. 

 Wijnbouw in Frankrijk

In Frankrijk zijn zowel het klimaat als de samenstelling van de bodem en de ligging van de gebieden voor de wijnbouw zeer gevarieerd. In Frankrijk noemt men deze mix van factoren het terroir. Dit terroir bepaalt de smaak van de druiven, maar ook de druivenrassen die in een bepaald gebied worden verbouwd zijn uiteraard afhankelijk van het terroir. Ieder ras heeft zijn eigen unieke smaak. Verder is het zo dat een bepaalde druivensoort in specifieke terroirs de beste resultaten levert. Voorbeelden zijn de Pinot Noir en ook de Chardonnay in het Bourgogne-gebied. 

Veel van de Franse wijngaarden zijn gevestigd in het zuiden van het land en in het midden van Frankrijk. De breedtegraad tussen de 42 en de 49,5 is perfect voor het telen van druiven. Door het zonnige warme en mediterrane klimaat rijpen de druiven niet te snel. Zo ontwikkelt zich een goede balans tussen de zuren, maar ook de suikers in de vruchten. In het westen van het land zorgt de Atlantische Oceaan voor verkoeling en in het oosten van het land heerst een continentaal klimaat, met duidelijke seizoenen. Hierdoor rijpen de druiven langzaam en ontwikkelen ze een goede balans tussen zuur en suiker. Irrigatie is vaak niet nodig, omdat er voldoende regen valt. In Frankrijk gelden strikte bepalingen voor de wijnbouw, de oogstdata zijn per regio bepaald en er is een grens op de opbrengst van druiven per hectare land. De druiven groeien op rijen en aan draden, waardoor men snel machinaal kan oogsten. Per streek worden verschillende productiemethoden gebruikt en tegenwoordig stappen veel wijnboeren over op een volledig biologische wijnbouw. 

 Druivenrassen

In Frankrijk verbouwd men verschillende rassen druiven. De meest bekende druivenrassen in dit land zijn de Sauvignon blanc, de chardonnay en de blauwe Cabernet Sauvignon De meest verbouwde druif is de blauwe merlot. Ook de witte ugni blanc, de grenache en de blauwe carignan worden veel geteeld. Op de vijfde en de zesde plaats worden de Cabernet Sauvignon, maar ook de syrah geoogst, gevolgd door de chardonnay en de blauwe Cabernet franc. Tevens groeien er in Frankrijk maar liefst ruim 100 inheemse druivensoorten. Iedere Franse streek heeft zijn eigen specifieke druivenrassen. 

 Classificatie

Uiteraard is de Franse wetgeving voor de wijnen de strengste in de wereld. Het Institut National des Appellations d'Origine (INAO), opgericht in 1935, staat garant voor de kwaliteit van de wijnen in het land en bepaalt de reglementen rondom AOC's. Frankrijk kent de volgende kwaliteitsklassen op internationaal niveau:

• De vin de table: tafelwijn. De druiven die bij deze wijn worden gebruikt hebben geen specifieke herkomst. Op het etiket wordt de naam van de fabrikant vermeldt en de afkomst van de wijn (Frankrijk).
• Vin de Pays: de streekwijn. Deze wijnen zijn afkomstig uit een specifieke streek. Zo is er bijvoorbeeld de Vin de Pays d'Oc uit de Languedoc-Roussillon
• VDQS: Vin Délimité de Qualité Supérieure. Dit is een wijn uit een zeer goed wijngebied met een superieure kwaliteit. Dit type wijn is een overgangswijn tussen Vin de Pays en AOC. Er zijn niet veel van deze VDQS-wijnen, de meeste van deze wijnen promoveren op een gegeven moment naar een AOC aanduiding. 
• AOC: Appellation d'Origine Controlée. Dit zijn de wijnen met een gedefinieerd herkomstgebied. Natuurlijk moeten deze wijnen voldoen aan strenge eisen. Zo moet de wijn afkomstig zijn uit een specifiek productiegebied, de gebruikte druivenrassen en aan de maximum opbrengst per hectare grond en de wijnbereiding. In Frankrijk vindt men in totaal rond de 450 A.O.C.'s.

Behalve de strenge nationale wijnwetgeving gelden er in sommige specifieke wijnstreken tevens andere aanvullende regels.

 Tophuizen van Franse wijnen

Frankrijk heeft een groot aantal eigen gerenommeerde wijnhuizen. Iedere Franse regio heeft haar eigen topproducenten van exclusieve wijnen zoals de bourgognes van Louis Jadot. Maar ook de begaamde champagnes van Laurent Perrier Champagne.

 Franse wijn streken